24/7 bereikbaar
Gratis ( en anoniem)
Elizabeth (54) werd als kind misbruikt door haar vader en een ander familielid. Ze verwerkt dit trauma door onder andere te zingen en te schrijven.
‘Ik was een stil, verlegen kind, erg in mezelf gekeerd. Niemand vermoedde dat ik door twee leden uit ons gezin werd misbruikt. Jarenlang hield ik mijn trauma’s diep binnenin me verborgen. Het misbruik begon toen ik een jaar of drie was en heeft geduurd tot mijn elfde. In het begin had ik niet door dat wat mijn misbruikers met mij deden verkeerd was; ik dacht dat het erbij hoorde, dat het uit liefde was, alhoewel ik bij mijn vader altijd wel een soort ongemakkelijkheid ervoer. Ik was altijd op mijn hoede voor hem, bang ook – al wist ik lange tijd niet echt waarom.
Een manier om mezelf uit te drukken had ik niet; ik had er als kind de taal nog niet voor. Later toen dat wel begon te komen, werd me door een van mijn misbruikers verteld dat ik in de problemen zou komen als ik er met iemand over zou praten. De politie zou me meenemen, zo verzekerde hij me. En dus zweeg ik. Nergens kon ik mijn verhaal kwijt, er was niemand om me te steunen, en altijd had ik het gevoel dat het allemaal mijn schuld was.
Opvoeden met trauma
Pas toen ik een jaar of vijfenveertig was ben ik over het misbruik gaan praten. Ik werd zelf moeder en ik merkte dat het misbruik uit mijn jeugd mijn relatie met mijn kind beïnvloedde; geestelijk gezien ging het erg slecht met me. Hoe voed je een kind op terwijl je zelf met zo’n levensgroot trauma kampt? Ik had geen idee. Wat ik wel wist: mijn kind verdiende beter dan dit. Ik kon gewoonweg niet langer zwijgen.
Dat ik me uitsprak over wat er in mijn kindertijd was gebeurd, ging niet zonder slag of stoot. Er waren mensen die me de mond probeerden te snoeren, die me zeiden dat ik een schande was voor de familie en de gemeenschap. Mensen die mij zagen als de crimineel, in plaats van zich te concentreren op het feit dat de misbruikers de schuldigen waren. Maar hoe meer ze mij tot stilte probeerden te brengen, hoe opener ik werd over het misbruik. Dat was nieuw voor me; de mensen uit mijn directe omgeving waren gewend aan dat stille, teruggetrokken meisje zonder stem. Nu was ik een vrouw die voor haarzelf opkwam en haar stem liet gelden. Voor hen was het lastig, voor mij een opluchting.
Zingen, toneelspelen en schrijven
Een hulpverlener moedigde me aan om te gaan zingen. Zingen?, zei ik. Ik zing niet eens onder de douche. Waarom zou ik willen zingen? Toch ging ik – met tegenzin – mee naar een koor, en ik vond het geweldig! Ik bleef terugkomen, nam zangles. En ja, het was soms ongemakkelijk en kwetsbaar. Tijdens het zingen kun je je namelijk nergens achter verschuilen. Er waren momenten dat ik de lerares niet aan durfde te kijken, mijn gezicht de andere kant op draaide. Zij adviseerde me om toneellessen te gaan nemen, omdat ik zo stijf was, me maar moeilijk kon uitdrukken. Mijn god nee, dacht ik. Ik hield helemaal niet van toneel. Ik wilde helemaal niet voor mensen gaan staan, maar ik ging toch. En het was uiteindelijk mijn dramadocent die zei: ga maar schrijven. En weer dacht ik: hoezo? Ik kwam nooit verder dan het schrijven van een boodschappenlijstje. Toch pakte ik de dag erna pen en papier en schreef mijn eerste gedicht.
Schrijven was voor mij een bevrijding, een ontzettend krachtig instrument. Vanuit de stilte vond ik mijn stem. En het werkte therapeutisch; waar ik eerder geen woorden voor had, kreeg ik nu op papier. Dat gaf me inzicht in mijn eigen gevoel en gedrag. Ik leerde over mijn verlatingsangst, over hoe ik als kind was verwaarloosd, over hoe ik naar mezelf keek. En over de woede die ik nog altijd in me had omdat ik als kind te bang was om die te uiten. Eerder sloeg ik uit woede de borden kapot in mijn huis, maar nu kon ik alles kwijt in het schrijven. Het werd bovendien mijn manier om anderen te kunnen bereiken.
Delen van mijn verhaal
Het was nooit de bedoeling om mijn gedichten aan anderen te laten lezen omdat ze zo ontzettend persoonlijk waren, maar toen één van mijn misbruikers stierf, vond ik het toch tijd om ze te delen. Meer en meer kreeg ik het vertrouwen om mezelf uit te spreken. Ik wilde lotgenoten laten weten dat ze niet alleen zijn, en ik wilde de wereld de impact van seksueel misbruik laten zien. Een boek schrijven was ik nooit van plan, laat staan vier. Maar ik had zo ontzettend veel te vertellen, dat het bijna als vanzelf ging.
Ik denk dat mijn zanglerares en mijn dramadocent, in meer of mindere mate, mijn leven hebben gered. Zonder mijn creatieve uitlaatklep zou ik nooit mijn stem hebben gevonden, zou ik me nooit goed hebben kunnen uiten. De emoties die ik als kind en als jonge vrouw blokkeerde, komen er nu op een gezonde manier uit – door te schrijven, te zingen, te acteren. Ik doe nu de dingen die ik eerder nooit voor mogelijk hield. Ik schrijf boeken, houd presentaties voor meer dan honderd mensen, ik schrijf gedichten voor tentoonstellingen over seksueel misbruik, en inmiddels doe ik een soort van stand-up comedy. Ik vond weer vreugde in de wereld om me heen.
De gevolgen van het misbruik
Toch ervaar ik nog iedere dag de gevolgen van het misbruik. Ik heb een posttraumatische stresstoornis, verschillende angsten, en een mentale gesteldheid die nogal schommelt. Daarnaast kamp ik met veel complexe gezondheidsproblemen, zoals chronische pijn in mijn hele lichaam, onverklaarbare infecties, en zenuwschade op verschillende plaatsen. Artsen blijven maar zeggen dat ik een complex geval ben. Ik krijg vaak te horen dat ze geen idee hebben hoe ze me moeten behandelen.
Dat ik moet leven met de gevolgen van het seksueel misbruik, is moeilijk. Maar ik blijf hoop houden, en ik blijf mezelf ontwikkelen. Onlangs ben ik overgestapt naar een andere hulpverlener. Dat was, na acht jaar bij de vorige, best eng om te doen. Maar het is goed om eens een ander paar ogen te laten kijken naar de dingen in mij die nog aandacht behoeven.
Geef niet op
Het voelt soms alsof ik het gewicht van de wereld op mijn schouders draag, maar ik geef niet op. Dat wil ik ook tegen lotgenoten zeggen: geef niet op. Want er is licht in de duisternis. Neem de tijd om je eigen weg te vinden en te herstellen op een manier die voor jou goed voelt. En laat je stem horen, vertel je verhaal. Of dat nu aan jezelf is, of aan een knuffelbeer, je huisdier of iemand anders – het maakt niet uit, als je je maar uitspreekt. Schrijven zal niet voor iedereen werken, maar er zijn meer manieren om je emoties te uiten. Zing, dans, maak muziek, ga kleien of fotograferen. Vertel jouw verhaal op jouw manier.
Ook al zijn er dagen waarop het allemaal even niet lukt en het misbruik je blijft achtervolgen; je leeft, jij bent niet gebroken. En dat betekent dat je creatief bent. Die creativiteit had je namelijk nodig om het misbruik te kunnen doorstaan en de dag door te komen. Die kracht kun je blijven aanwenden. Zoek iets waar je gepassioneerd over bent, probeer dingen uit, in kleine stapjes – dat maakt het gemakkelijker. En wees niet bang als dingen niet gelijk lukken. Aanrommelen mag. Ik had in geen miljoen jaar gedacht dat ik voor een publiek comedy zou maken, maar ik doe het inmiddels wel – ook al maakt de gedachte eraan me nog steeds doodsbang.
Elizabeth werkt inmiddels aan haar volgende boek. Je vindt meer informatie over haar en haar werk via: www.elizabethshane.com
Gedicht
INTERWOVEN THREADS
Sit with me, she whispered,
Help me gather the strength to take my footsteps onwards, out of these tangled webs.
Rest in downy softness my sweet one, take each breath, inhale the kindness, listen with compassion.
For each petal you shed in doubt, a new one shall flourish,
When your body is surrounded by swirling darkness,
the light is there besides you, fighting the battles inside that plague the mind into uncertainty.
I witness your search for answers,
For clarity,
To unlock the secrets of the past,
Sometimes, it is not in our dimension to understand all that was.
The interwoven threads that bind are inherently strong,
They may seem inseparable, a part of you deeply entwined from shadows of stories given,
It is not a flaw to have been bound by silence, for a fearful heart takes time to heal,
You are no longer encumbered by spinning strands –
Your voice has broken each layer, one by one,
In truth,
Through darkness,
With courage.
You have given colour to the fabric adorned upon you and shone the beacon for others,
In times of weariness, allow these thoughts to resonate with tenderness.
Your life holds special value, an important place in this world.
Far and wide, there are many who stand with you.
You may ponder who will carry you through, but know this –
It has always been you.
© Elizabeth Shane – Behind the Mask
Heb jij ook een nare seksuele ervaring gehad en heb je hulp of advies nodig? Neem dan contact op met het Centrum Seksueel Geweld. Het maakt niet uit of het nu kort of lang(er) geleden is gebeurd. Ook als de ervaring online was, kun je bij ons terecht. Wij zijn er voor jou!