Voor als je hulp nodig hebt of met vragen zit.
Sigourney (33) en haar twee zussen werden alle drie door hun stiefvader seksueel misbruikt. Toch wisten zij dit lange tijd niet van elkaar.
‘Mijn stiefvader was leuk. Hij was jong, stoer en sportief en had zelf geen kinderen. Dus toen hij en mijn moeder een relatie kregen, had hij zo maar ineens drie dochters. Rik, zoals ik hem in mijn boek noem, werd hoe langer hoe meer een extra vader voor mij en mijn zussen. Ondanks dat hij een stoere man was, speelde hij net zo goed met ons met de barbies of liet hij toe dat we allemaal klemmetjes in zijn haar deden. Niks was hem te gek. En als we televisie keken, kriebelde hij vaak over onze rug. Dan mochten mijn zussen en ik om beurten bij hem zitten. Later ging dat kriebelen over in masseren, hij was namelijk sportmasseur geweest. En steeds vaker kwam het voor dat hij zei: dat doe ik straks wel even, als je in je bed ligt.
Dan kwam hij voor het slapen nog even langs en masseerde onze rug. Heerlijk vond ik dat. Totdat het steeds verder ging. Ineens moest ik mijn broek naar onderen doen, zogenaamd omdat hij er dan beter bij kon. Niet veel later voelde ik ineens zijn handen tussen mijn billen. Ik was een jaar of negen. En ik weet nog dat ik dacht: dit wil ik eigenlijk helemaal niet. Maar ik durfde er ook niks van te zeggen, want dit was wél mijn lieve stiefvader die altijd met mij en mijn zussen speelde.
Van masseren naar misbruik
Het ‘masseren’ bleef doorgaan, en iedere keer als het gebeurde, zat ik met mezelf in de knoop. Wil ik dit nog wel? Is dit normaal? Ondertussen ging mijn stiefvader steeds verder en werd het misbruik steeds erger. En toen dacht ik: het is nu al zo lang aan de gang, nu kan ik er ook niets meer van zeggen. Of toch wel? Het was een continu gevecht met mezelf. Wat kan ik doen? Ga ik er wat van zeggen? Wat moet ik ermee? Is hij thuis? Gaat het vandaag weer gebeuren? Het rare is dat ik onbewust altijd heb geweten dat ik dit niet kon delen. Met niemand. Mijn stiefvader heeft nooit tegen me gezegd dat ik mijn mond moest houden, en toch deed ik het. Ik denk ook omdat het misbruik altijd heel liefdevol ging. En dat maakte het voor mij ook moeilijk: dit was toch ook die leuke stiefvader die altijd voor je klaar stond. Had je een lekke band, dan plakte hij die nog dezelfde dag. Had je de bus gemist, dan bracht hij je. Het was allemaal heel erg dubbel. Ja, hij kon ook kwaad worden hoor, zeker op de momenten dat hij teveel had gedronken. Maar dat was altijd in het dagelijks leven, nooit tijdens het misbruik. Alle deuren in huis hadden wel een gat omdat hij die erin had geslagen tijdens een ruzie of uit frustratie. Maar meestal was hij de lieve, behulpzame vader, althans zo zag iedereen hem.
Dat Rik met mijn zussen precies hetzelfde deed, heb ik in die tijd nooit geweten. Hij misbruikte ons alle drie in dezelfde periode, maar we hebben nooit iets aan elkaar gemerkt, er nooit met elkaar over gesproken. Ik heb het me wel eens afgevraagd hoor: zou hij het ook bij de anderen doen? Nee, dacht ik dan, want dan hadden ze het me wel verteld, of dan had ik het wel gemerkt.
Door wat Rik met me deed zat ik emotioneel gezien enorm in de knoop. Ik ontwikkelde gedragsproblemen en had heftige woede-aanvallen. Omdat ik niet wist hoe ik met mijn emoties en al die opgekropte stress moest omgaan, deed ik mezelf pijn. Lange tijd beet ik mezelf in mijn hand, dat voelde lekker. En als ik heel boos was, bonkte ik net zo lang met mijn hoofd tegen de muur totdat ik een bult had. Ik deed het altijd zo dat niemand er wat van kon zien – bovenop mijn hoofd of aan de zijkant. Pas toen ik uit huis ging, was de drang om mezelf pijn te doen weg. Ook de woede-aanvallen werden steeds minder; het werd steeds rustiger in mijn hoofd.
Toen het stopte
Ik was een jaar of vijftien toen het misbruik stopte. Ik had inmiddels vaste verkering en ik weet nog hoe spannend dat voor me was. De dingen die ik met mijn vriendje deed… het mocht niet overkomen alsof ik dit allemaal al veel vaker had gedaan. En dan mijn stiefvader die er nog tussenin zat. Ik kon die dingen toch niet met hen beiden doen? Maar ineens stopte het en ik had geen idee waarom. Pas kort geleden hoorde ik dat mijn moeder hem had betrapt met een van mijn zussen. Ze vroeg hen beiden of er wat was gebeurd, beiden ontkenden ze. Maar moeder heeft mijn stiefvader toen wel gewaarschuwd: ik houd je in de gaten, en als ik ook maar één moment denk dat je aan mijn dochters zit, dan ga je het huis uit. Dat was voor hem het moment om te stoppen.
Dat hij niet meer kwam om me te misbruiken bracht een heel onzekere situatie met zich mee. Elke avond lag ik me in bed af te vragen of hij die avond wel of niet zou komen. Ik had geen idee wat er was voorgevallen en dat mijn moeder hem had gewaarschuwd. Voor mij bleef het afwachten. Wat is er aan de hand? Kan hij niet? Is hij te druk? Hoe langer het duurde, hoe blijer ik me voelde. Alleen durfde ik er nooit helemaal op te vertrouwen dat het echt voorbij was; hij kon ieder moment weer naast mijn bed staan. Die onzekerheid bleef totdat ik op mijn 23e het huis uit ging.
De ontdekking
De eerste keer dat ik in therapie ging, was toen mijn eerste kind werd geboren. Ik had geen idee wat ik met de situatie aan moest. Ineens had ik een kind, en terwijl dat natuurlijk heel leuk moest zijn, was ik juist heel vaak boos, moe en verdrietig. Wat moest ik daarmee? De therapie hielp me met de situatie om te gaan, maar over het misbruik vertelde ik niet. Ik dacht: ik ben nu toch het huis uit, hij kan me niets meer doen. En die paar keer dat ik hem op een verjaardag zag, kon ik wel handelen. Hij was nog steeds geen onaardige man, en dus bleef ik zwijgen over wat ik als kind had meegemaakt. Totdat mijn oudste zus plotseling bij me voor de deur stond met de aankondiging dat ze me wat moest vertellen. Haar psycholoog had gezegd dat haar problemen misschien te maken zouden kunnen hebben met iets uit haar jeugd, en dat ze het aan iemand kon vertellen die ze vertrouwde.
Die dag kwam ze dus mij mij. Ze zei: er is bij mij als kind iets gebeurd met iemand die we allebei heel goed kennen. Ik wist het gelijk wat ze bedoelde en noemde de naam van mijn stiefvader. Mijn zus keek me alleen maar aan en moest heel hard huilen, ze vroeg of ik hetzelfde had meegemaakt. Ik knikte en we huilden samen. Praten was niet eens nodig; we wisten van elkaar wat er was gebeurd. Maar toen dachten we: shit, hoe zit het met ons andere zusje? We zijn gelijk naar haar toegegaan en vertelden dat we met haar wilden praten over iets wat wij als kind hadden meegemaakt. Ik weet al wat jullie willen zeggen, zei ze, en noemde zijn naam. We waren alle drie stomverbaasd. Hoe kon het zijn dat we het nooit van elkaar geweten hebben, nooit iets hebben gemerkt? We woonden in hetzelfde huis, sliepen op aangrenzende slaapkamers… Hoe was dit mogelijk?
We besloten het aan onze partners te vertellen, en aan onze moeder. Toen we zo plotseling bij haar op de stoep stonden, had ze gelijk door dat er iets mis was. Nadat we haar over het misbruik hadden verteld, staarde ze lange tijd voor zich uit. Alle drie?, vroeg ze toen. Ja, zeiden we. Toen kwamen de tranen, en de vele vragen. Ze heeft hem nog diezelfde dag uit huis gezet. Later vertelde hij dat hij altijd had geweten dat dit moment ooit zou komen.
Veroordeling
We besloten aangifte te doen en er volgde een rechtszaak. Eerst bleef hij ontkennen, maar later bekende hij toch. Hij wilde ons niet nog meer verdriet aandoen, zei hij. Dat hij bekende was een enorme opluchting. Ik was bang dat het te lang geleden zou zijn, dat er niets meer te bewijzen zou zijn en dat hij er ongestraft mee zou wegkomen. Gelukkig is dat niet gebeurd. Tijdens de rechtszaak heb ik gedichten voorgelezen die ik had geschreven. Ook werden brieven van mijn zussen voorgelezen. Het was duidelijk dat mijn stiefvader hier erg door was geraakt. Ik zag hem huilen, zijn lichaam schokken. Op dat moment dacht ik: mooi, ik heb nou gezien dat je er in ieder geval heel veel verdriet van hebt en dat je bewust bent van wat je verkeerd hebt gedaan. Voor mij was het daarmee afgesloten. Hij kreeg uiteindelijk zes jaar gevangenisstraf, wat ik eigenlijk veel te weinig vind. Ik had het passender gevonden als hij die zes jaar drie keer had gehad, want hij heeft wel drie meisjes misbruikt.
Het is nu bijna drie jaar geleden dat mijn stiefvader is veroordeeld; hij is dus al op de helft. Dat voelt gek. Toch gaat goed met me. De band met mijn zussen is sterker dan ooit. Over het misbruik zelf praten, doen we niet, maar we hebben het wel over de gevolgen. Over hoe het met ons gaat en wat het hele gebeuren met ons heeft gedaan. Daarin zijn we een grote steun voor elkaar. Om mijn ervaringen en gevoelens te kunnen uiten ben ik gaan schrijven. Mijn man kwam met het idee om een boek te schrijven, iets wat ik uiteindelijk – uiteraard met toestemming van mijn zussen – heb gedaan. Zij werden door een schrijfster geïnterviewd om hun perspectieven vorm te kunnen geven. Dat wilde ik zelf niet doen omdat ik dat te heftig vond.
Ik hoop dat ik met mijn boek lotgenoten kan aansporen om ook te praten over wat ze hebben meegemaakt. Mijn zussen en ik hebben jaren lang gezwegen over wat ons is aangedaan, wat bij ons alle drie voor veel problemen heeft gezorgd. Toen ik via social media informatie deelde over mijn boek, kreeg ik gelijk reacties van jonge vrouwen die aangaven hetzelfde te hebben meegemaakt, maar dat ze er niet over durven te praten. Dat vind ik vreselijk. Ik wil ze laten weten dat praten oké is, en dat niet zij schuldig zijn, maar degene die ze dit heeft aangedaan.’
Sigourney schreef het boek ‘Drie tegen het’ over het seksueel misbruik dat zij en haar zussen als kind meemaakten. Sigourney: ‘Hij kwam als Rik in ons jonge leven. Aanvankelijk waren wij, de drie zusjes, dol op de nieuwe vriend van mama. Maar Rik bleek een man met twee gezichten: hulpvaardig en attent voor de buitenwereld, gevoelloos en egocentrisch binnenshuis.’
Meer informatie over Sigourney en haar boek vind je via: www.drietegenhet.nl
Heb jij ook een nare seksuele ervaring meegemaakt (online of offline) en heb je hulp of advies nodig?
Neem dan contact op met het Centrum Seksueel Geweld. Het maakt niet uit of het nu kort of lang(er) geleden is gebeurd.
Wij zijn er voor jou!