Als je een nare seksuele ervaring hebt meegemaakt, kun je te maken krijgen met verschillende emoties, gedachten en lichamelijke reacties. Het kan zijn dat je jezelf de schuld geeft van wat je hebt meegemaakt of dat je vragen hebt over hoe het kan dat je op een bepaalde manier hebt gereageerd tijdens het misbruik. Op deze pagina hopen we zoveel mogelijk van je vragen te beantwoorden. Heb je na het lezen van deze tekst nog vragen? Neem dan gerust contact op met het Centrum Seksueel Geweld via 0800-0188. Chatten met ons mag ook.
Praten over wat jou is overkomen, is voor jou als slachtoffer waarschijnlijk lastig. Daarin ben je niet de enige. Veel slachtoffers zwijgen jarenlang over wat hen is overkomen of praten er zelfs helemaal nooit over. Voor je herstel is het belangrijk dat je hulp zoekt als je klachten hebt. Bij het Centrum Seksueel Geweld werken speciaal opgeleide professionals die jou hierin goed kunnen begeleiden.
Als je een nare seksuele ervaring hebt meegemaakt wil je dat het liefst zo snel mogelijk vergeten. Je voelt je vies en in de war, verdrietig, bang of boos. Je schaamt je en geeft jezelf misschien wel de schuld van wat er is gebeurd. Het kan daarom heel lastig zijn om professionele hulp te zoeken. Toch willen we je vragen om binnen een week na het meemaken van seksueel geweld hulp te zoeken. Want binnen die tijd liggen er belangrijke mogelijkheden op medisch, psychologisch en forensisch vlak. Denk bijvoorbeeld aan het veiligstellen van DNA-sporen van de dader, het voorkomen van een zwangerschap en besmetting en het voorkomen van een posttraumatische stressstoornis. Het Centrum Seksueel Geweld is specialist in het bieden van deze hulp.
Als je in een gevaarlijke en bedreigende situatie terechtkomt, zoals (de dreiging van of tijdens) (langdurig) seksueel geweld, reageert je lichaam automatisch met één van de vier overlevingsstrategieën:
Fight, flight, freeze en fawn zijn automatische reacties van je lichaam om een bedreigende situatie te overleven: je lichaam gaat vanzelf op deze overlevingsstand om jou te beschermen. Hier heb je zelf geen enkele controle over. Bij dreigend gevaar maakt je lichaam zich in eerste instantie klaar om te vechten of te vluchten, maar als vechten of vluchten geen optie is, schakelt je lichaam over op een van de andere manieren om te overleven: freeze of fawn. Goed om te weten: de overlevingsstrategieën kunnen voor jou bij iedere bedreigende situatie anders zijn. Je hoeft dus bijvoorbeeld niet altijd in een freeze terecht te komen.
Hieronder leggen we in het kort wat meer uit over deze overlevingsstrategieën:
Fight
De term zegt het al: je gaat in de aanval of gaat vechten als iemand jou iets naars wil aandoen. Bijvoorbeeld door te slaan, te schoppen en/of terug te praten en te schreeuwen.
Flight
Je lichaam spoort je aan om te vluchten voor het gevaar. Je verlaat de gevaarlijke plek en de aanvaller, bijvoorbeeld door weg te rennen.
Freeze
Freeze (ook wel tonic immobility genoemd) betekent dat je verstijft tijdens de dreigende situatie, waardoor je niet meer in staat bent om iets te doen of te zeggen. Je voelt je als het ware verlamd. Je kunt niet bewegen, niet gillen, weglopen of jezelf verweren. Ongeveer zeventig procent van de slachtoffers van een nare seksuele ervaring maakt dit mee.
Fawn
Fawning (ook wel appeasing genoemd) betekent dat je de ander wil pleasen. Je bent aardig tegen de aanvaller, werkt mee en gaat in op zijn/haar wensen. Dit doe je om de dader tevreden te stellen en te kalmeren, om zo een conflict te vermijden.
Veel slachtoffers merken een lichamelijke reactie bij zichzelf tijdens het misbruik. Jongens en mannen kunnen een erectie of een zaadlozing krijgen en meisjes en vrouwen kunnen een vochtige vagina krijgen. Dit is een automatische reactie van je lichaam om jou te beschermen. Je lichaam reageert automatisch op seksuele prikkels, ook wanneer die prikkels bedreigend zijn. Angst en stress doen alle bloedvaten in het lichaam verwijden, ook rondom het geslachtsdeel. Op die manier kan een erectie of vochtigheid ontstaan. Het krijgen van een lichamelijke respons zegt dus niets over opwinding of toestemming.
Als je tijdens een nare seksuele ervaring met freeze of fawn hebt gereageerd, en/of je voelde seksuele opwinding, kan het zijn dat je achteraf boos bent op jezelf. Omdat je je niet hebt verzet, niet heb gegild, niet bent weggegaan. Omdat je vochtig werd of een erectie kreeg. Of omdat je hebt meegewerkt aan het misbruik en zelfs aardig deed tegen de pleger. Je kunt ook gaan denken dat je zelf schuldig bent aan het misbruik, of aan jezelf gaan twijfelen: vond ik het dan soms fijn wat de ander bij me deed?
Al die vragen aan jezelf. Het is al lastig genoeg, maak jezelf geen verwijten en weet dat je lijf bij extreme stress de controle van je overneemt en dat je er dus niets aan kon doen. Dat jij tijdens het misbruik op deze manier reageerde zegt niets over toestemming of opwinding.
Wat er is gebeurd en hoe het is gegaan is niet jouw schuld!
Na het meemaken van een nare seksuele ervaring, kunnen er verschillende klachten ontstaan. Die klachten kunnen voor iedereen anders zijn. We noemen hieronder een aantal van de meest voorkomende klachten:
Als je een nare seksuele ervaring hebt meegemaakt, dan krijg je waarschijnlijk direct na het misbruik stressreacties. Zoals: een verdoofd gevoel, slapeloosheid, angst en boosheid. Dit zijn heel normale reacties. Belangrijk om te weten is dat deze stressreacties meestal na een tijdje minder worden. Zijn de stressreacties na vier weken nog niet minder geworden, dan is de kans groot dat je een posttraumatische stressstoornis hebt.
Een posttraumatische stressstoornis betekent dat het niet lukt om de nare gebeurtenis(sen) te verwerken. Je blijft eraan denken, terwijl je je best doet om er niet aan te denken. Je bent snel boos en denkt negatief over jezelf en anderen. Het is heel vervelend om een PTSS te hebben. Vaak gaat een PTSS samen met somberheid of een andere stoornis. Het is belangrijk om van die PTSS af te komen met een traumabehandeling. Ook omdat je met een PTSS een groter risico loopt om opnieuw slachtoffer te worden van seksueel geweld.
Ook als je professionele hulp hebt gehad om misbruik te verwerken, en ook als het misbruik lang geleden is gebeurd, kunnen de vervelende emoties terugkomen. Het kan zijn dat bepaalde gebeurtenissen in je leven het trauma weer oproepen. Bijvoorbeeld bij de start van een nieuwe relatie of het krijgen van kinderen. Ook kan het zijn dat je als volwassene pas begrijpt wat er in de kindertijd allemaal met je is gebeurd. Als je opnieuw klachten krijgt van het seksueel geweld dat jij hebt meegemaakt, dan mag je altijd het Centrum Seksueel Geweld bellen voor informatie en advies. Wij verwijzen je dan door naar de juiste hulp bij jou in de buurt.
Na het meemaken van een nare seksuele ervaring is het heel belangrijk dat je steun krijgt van de mensen om je heen. Mensen die je vertrouwt, met wie je kunt praten en er voor je zijn. Slachtoffers die steun krijgen van hun omgeving herstellen sneller dan slachtoffers die dat niet krijgen. Het Centrum Seksueel Geweld geeft een aantal tips die jij aan anderen kunt laten zien.
Steun tijdens een medische behandeling
Als je seksueel geweld hebt meegemaakt, kunnen medische onderzoeken en behandelingen lastig voor je zijn. Denk aan een bezoek aan de tandarts, fysiotherapeut of gynaecoloog. Probeer jouw verhaal bespreekbaar te maken met de zorgprofessionals in kwestie. Zo kunnen jullie samen bespreken hoe een onderzoek of behandeling voor jou zo prettig mogelijk verloopt. Je kunt ook deze brief downloaden en aan je arts geven. Of je eigen brief schrijven. Zo hoef je zelf niets tot weinig uit te leggen.
Veel mensen die seksueel geweld hebben meegemaakt krijgen negatieve reacties uit de omgeving. Ze worden niet geloofd of worden als schuldige gezien. Voorbeelden hiervan zijn: ’Had je daar ook maar niet alleen naartoe moeten gaan’, ‘Had je maar niet dronken moeten worden’ of: ‘Had je maar niet zo’n kort rokje aan moeten trekken’. Het kan ook zijn dat anderen je vragen gaan stellen: ‘Waarom ben je niet gewoon weggegaan?’. ‘Waarom heb je je niet verzet?’. Ook dit soort vragen kunnen ervoor zorgen dat jij je schuldig voelt. We noemen deze reacties van je omgeving ‘victim blaming’: jij krijgt de schuld van wat er is gebeurd, terwijl je niet schuldig bent. Victim blaming kan negatieve gevolgen hebben voor jou als slachtoffer. Het kan ervoor zorgen dat jij je schuldig voelt en dat je je schaamt. En het kan een negatieve invloed hebben op hoe jij de nare gebeurtenis verwerkt.
Heb jij een nare seksuele ervaring meegemaakt (online 0f offline) en heb je hulp nodig? Neem dan contact op met het Centrum Seksueel Geweld. We zijn dag en nacht bereikbaar via 0800 – 0188. Bellen met ons is gratis. Je kunt ook met ons chatten.
Dit boekje maakten we speciaal voor mensen die seksueel geweld hebben meegemaakt. Met informatie, tips en ervaringsverhalen. Je downloadt het boekje gratis via onderstaande knop.
