'Dit was herbeleven in optima forma'

Een rode draad gedurende de traumabehandeling was EMDR. EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing.

Ik heb diverse vormen van EMDR voorbij zien komen, waarbij de oogbewegingen overeenkomstig waren maar de verdere uitvoering verschilde. Het idee achter de oogbewegingen is dat wanneer je dit doet terwijl je een traumatische gebeurtenis voor je ziet, dit plaatje opnieuw in de hersenen wordt opgeslagen, maar dan met minder emotionele lading zodat de pijn afneemt.

In het begin vond ik het een vrij maf geheel; een beetje zo’n bananensplit gebeuren, dat je haast denkt dat ergens een verborgen camera staat… Gekkie dat je denkt dat dit helpt je trauma te verwerken.
Maar het hielp wel.

Bij de meest gangbare vorm van EMDR die ik gehad heb, moest ik pijnlijke herinneringen naar voren halen, hier in mijn hoofd een stilstaand beeld van vormen, de mate van pijnlijkheid becijferen tussen de nul en tien, om vervolgens de vingers van mijn therapeut die voor mijn neus heen en weer gingen te volgen met mijn ogen.

De spanning met betrekking tot het beeld daalde steevast. Maar dit is niet het enige dat gebeurde; er trad vaak een knoop op in mijn maag, ik kon er echt misselijk van worden. Het meest bizarre van de EMDR was toch wel mijn hoofd. Ik noem het een EMDR-hoofd; je merkt gewoon dat er iets gebeurt, dat het rommelt daar vanbinnen. Ergens is het prettig dat je voelt dat de behandeling wat doet, maar zo’n EMDR-hoofd kan dagenlang aanhouden en alle andere functies van het hoofd, die toch ook niet geheel onbelangrijk zijn, enigszins platleggen.

Soms kwam er tijdens een EMDR-sessie de vraag ‘wat zou je nu met hem willen doen?’. Hierna mocht ik in mijn hoofd een beeld vormen van wat ik met hem deed; op een platte kar door de stad met een bord in zijn handen ‘ik ben een verkrachter’ bijvoorbeeld. Of andere uitvoeringen waarbij hij er iets minder genadig vanaf kwam.
Ook bij deze beelden werden de oogbewegingen toegepast.

Een andere variant van de EMDR was dat ik de regie overnam. Dit begon hetzelfde als de gebruikelijke versie; beeld naar voren halen en vingers volgen. Het overheersende gevoel dat steeds opkwam was machteloosheid. Om dit gevoel de das om te doen moest ik de regie overnemen; in mijn hoofd het beeld vormen dat ik hem van mij afduwde om tegelijkertijd mijn therapeut weg te duwen; het beeld letterlijk kracht bijzetten, om hierna weer haar vingers te volgen.

Het meest zware, maar eveneens het meest effectieve, was de EMDR variant in ruglig. Een probleem waar ik lange tijd tegenaan gelopen heb, is dissociatie zodra het intiem wordt. Tijdens de psychomotorische therapie werd dit vakkundig aangepakt door mij op mijn rug te laten liggen op een behandeltafel, de hand van mijn therapeut op mijn been te voelen, vervolgens het beeld van de verkrachting naar voren halen, dan de andere hand die heen en weer ging volgen met mijn ogen en tegelijkertijd proberen in mijn lijf te blijven; de hand op mijn been blijven voelen.
Dit was echt heavy.

De eerste keren kon ik niet blijven liggen, moest ik eruit, uit de situatie. Dit was herbeleven in optima forma. Het heeft meerdere sessies geduurd voordat ik niet meer volledig verstijfde en het aankon om erbij te blijven. Het was wel de spijker op zijn kop. Zodra ik dit kon, in mijn lijf blijven tijdens het voor ogen halen van het verkrachtingsbeeld, was ik zo goed als van mijn klachten af.

Het was hard werken. Het was afzien. Maar het was zó de moeite waard. Ik ben echt superblij en dankbaar voor wat ik teruggekregen heb door de therapie.

Hard work pays off.