Brief aan Nederland

Nederland is geschrokken van de verhalen die deze week naar buiten kwamen via het programma BOOS. Helaas zijn verhalen over seksueel geweld aan de orde van de dag. We zien ze niet alleen in de entertainmentwereld, zoals nu. Nee, verhalen over seksueel misbruik, incest, seksuele intimidatie, aanranding en verkrachting komen in alle sectoren voor en in alle facetten van het dagelijks leven. Per jaar worden in Nederland naar schatting honderdduizend volwassenen, jongeren en kinderen slachtoffer van seksueel geweld. Geen fijne gedachte, maar het gebeurt misschien wel bij jou in de straat, bij jou op de universiteit, op je sportclub, je werk of in je vriendengroep. Het betreft misschien wel je zusje, je moeder, je beste vriend, je neefje. Of jouzelf.

Seksueel geweld is dichterbij dan we denken – in meerdere opzichten.

In vijfentachtig procent van de gevallen is de dader van seksueel geweld een bekende. Een goede ‘vriend’, een docent, een mentor, een leidinggevende, een familielid. Dat maakt het extra lastig voor slachtoffers om erover te praten. Want wie zal jou geloven? Wat haal je overhoop? Wie raak je kwijt?

Het komt vooral door de pleger, maar ook door de omstanders, dat slachtoffers hun verhalen bij zich houden. Want we weten nog altijd niet goed met die verhalen om te gaan. Vijfenzeventig (!) procent van de slachtoffers van seksueel geweld krijgt te maken met beschuldigende opmerkingen en ongepaste vragen. Wat deed je daar dan ook? Waarom ben je niet gewoon weggegaan? Je had moeten schreeuwen. Jij laat je toch niet zomaar betasten? Victim blaming noemen we dat; vragen en opmerkingen die maken dat slachtoffers zich nog schuldiger gaan voelen dan ze al doen. 


Het zijn onze vragen, opmerkingen en ongefundeerde meningen die – vaak onbedoeld – ervoor zorgen dat slachtoffers geen hulp durven te zoeken. Het is ons ongeloof dat ervoor zorgt dat slachtoffers alleen komen te staan en soms jarenlang een groot en vernietigend geheim met zich meedragen. En daarmee beschadigen we – ongewild – de ander, want victim blaming is vaak schadelijker dan de nare seksuele ervaring zelf. Het wordt niet voor niets second rape genoemd. Inderdaad, alsof je opnieuw wordt verkracht. Maar dan door de mensen die jou zouden moeten steunen.

Het wordt tijd dat we onze gekwetste geliefden, vrienden, kinderen en leerlingen in de armen sluiten. Het wordt tijd dat we hen de plek geven die ze verdienen: in het licht. Daar waar ze de hulp en steun krijgen die ze zo hard nodig hebben. Hoe mooi zou het zijn als we zo’n klimaat met elkaar kunnen scheppen? Van victim blaming naar survivor supporting. En laten we er dan ook voor zorgen dat het onderwerp seksueel geweld zichtbaar blijft. Dat het niet – nadat het stof van BOOS is neergedaald – opnieuw in het donker verdwijnt.

Wij rekenen op jullie!

Namens alle medewerkers van het Centrum Seksueel Geweld